As organizacións rurais demandan ás persoas candidatas á presidencia nas eleccións do 2008 a plena e íntegra oficialidade da lingua maioritaria do país.
Nas áreas rurais do Paraguai vive case a metade da poboación, e delas é orixinaria tamén boa parte da poboación das cidades. Agora, 2.234.761 de persoas diríxense ás persoas que se presentan ás eleccións presidenciais para o ano, esixindo xustiza. “Unha xustiza de séculos que abarca todo: acceso á terra, á saúde, ás infraestruturas, á educación, á auga, ao prezo dos nosos produtos, ao traballo, ao guaraní”. Denuncian a corrupción dun Estado que as ten marxinado, reprimido, empobrecido e analfabetizado: 3.946.904 de persoas, dun total de 5.163.198 habitantes do país, na altura do 2002, falaban o guaraní (o 76 % da poboación). O 30% da poboación falaba exclusivamente guaraní, o 60% dos fogares era de lingua guaraní con diferenzas na área rural e urbana: 82,5% no primeiro caso e 42,6% no segundo).
Dende a colonización española, o guaraní, como moitas outras linguas precolombianas, ten experimentado un proceso de marxinación e represión. Entre 1811 e 2007, o Paraguai viviu nun réxime de apartheid lingüístico que marxinou á poboación falante de guaraní (rural e labrega, maioritariamente). As organizacións asinantes demandan como entre as clases dirixentes do país non hai unha soa persoa que fale guaraní, malia ser a primeira lingua do Paraguai. Imponse o castelán ou “karai ñe’ẽ”, a “lingua do señor”, e mantéñense tradicións do tempo da escravitude. O pacto “hispanoguaraní” marxina e empobrece aos falantes desta lingua. “Por que unha persoa que só sabe falar castelán pode traballar no funcionariado público, se ten que atender a unha poboación de lingua maioritariamente guaraní?”
Non existe unha alfabetización en guaraní, pero tampouco a poboación recibiu unha eficiente alfabetización en castelán, e menos a que traballa no agro. Isto non só marxinou á lingua, senón á comunidade de falantes, excluíndoos da vida social, cultural, económica e intelectual da nación. “Temos sido marxinados de xeito consciente polas clases dirixentes”. Pola contra, na época electoral, as persoas que optan á presidencia empregan o guaraní para as súas arengas, cando realmente non é a súa lingua de uso, nin a que transmiten aos seus fillos e fillas, que reciben unha educación bilingüe en castelán e inglés. O guaraní é unha lingua que marca e marxina. Dende as organizacións asinantes defenden a educación en castelán, mais reivindican o respecto á súa identidade lingüística. Recentemente, apareceu un anteproxecto de Lei de Linguas do Paraguai, e dende as comunidades rurais esixen que esta lei contemple a alfabetización en guaraní, en castelán e nunha terceira lingua. Logo do fracaso dunha Reforma Educativa, esixen agora un programa para a lingua guaraní.
Asinan a carta: