E quizais os galegos non nos decatamos de que rebasa o mero interese local o feito de que a lingua sobrevivise tantos séculos sen axuda de rei, nin duque, nin mestre, nin empresario, nin arcebispo, nin almirante; que hoxe reconquiste clase media e curas, mestres, politicos e empresarios; que teña radio, TV, ensino, diario oficial, vida comercial e cultural, como na súa terra lle corresponde. Que tal pase tras activa persecución na primeira metade do século XX é, unha raiola de esperanza para miles de millóns de seres humanos que sofren o que nós sufrimos.

Porque na democrática CEE máis de vintetrés millóns de cidadáns comunitarios e millóns de inmigrantes falan linguas non recoñecidas aínda pola avara política europea. E bretóns, occitanos e galeses miran para nós con esperanza.

Oitenta millóns de mongoles, zhuang, hui, hani, dong, uigures, yi, miao, hezhens e bai, que en China non falan chino, miran para nos con esperanza. E os fillos dos 16.000 mongoles asasinados na Revolución Cultural china, e os 300 hezhens de 1950, que, ollo, agora son 1.400, miran para nós con esperanza.

E os ainu do Xapón, oficialmente uniforme, miran para nós con esperanza.

E os setenta millóns de membros de minorías marxinadas na India, que levan escrito no corazón os nomes dos cen mil nagas exterminados polo exército hindú, miran para nós con esperanza.

E as corenta etnias contra as que loita o exército bimano miran para nós con esperanza.

E os que en Angola falan kikoongo, kimbundu, umbundu, mbunda,cokwe ou kwanyama miran para nós con esperanza.

E as cincuenta e cinco etnias que aínda quedan en México, e os jicaque de Honduras, e os huaymi e os kuna de Panamá, e os miskitos de Nicaragua, e os quechuas de Perú, e as vinte linguas indias de Guatemala, entre elas a maya, miran para nós con esperanza.

E enchería o xornal se che quixera dar conta de tódolos que padecen o que nós padecemos, coma os centos de linguas de Nova Guinea. Porque son miles de millons os falantes de linguas que lles estorban ós simplificadores, como, se cadra, lles estorba a variedade de flores e de climas e de libros e xantares e de roupas e mozas guapas. E aqueles miles de millóns miran para nós con esperanza.

As linguas estorban cando estorba a conciencia nacional que pode impedi-la expoliación das terras, dos modos e medios de vida. A cobiza occidental de madeira, minerais ou enerxía non pon límites á "crueldade necesaria". No Timor ex-portugués, Indonesia eliminou un tercio da poboación e impuxo un control da natalidade con drogas que deixan graves secuelas nas mulleres superviventes.

Por eles, por tanto sangue e tantas bagoas, temos que falar sempre a nosa lingua: se Galicia lle aprende a Occidente a respecta-la variedade interna, quizais Occidente non tarde en saber respecta-la variedade allea. Que tamén os pequeniños teñen o seu corazonciño.

A biotecnoloxía e a teoloxía afirman xuntas que nada xustifica a extinción dunha especie posta no mundo polo Creador. E, como nos seguimos camiñando, miran para nós con esperanza.